جک آرام بند از جمله اجزای مهم در هر درب نفرو است که نقش اساسی در کاهش سرعت بسته درب و همین‌طور حفظ امنیت ساختمان ایفا می‌کند. اکثر ما فقط زمانی سراغ خرید جک پشت درب یا آرام بند می‌رویم که درب ورودی ساختمان ما باز می ماند یا با ضربه محکم بسته می شود.
قصد داریم از آن جایی که جک آرام بند درب یکی از اصلی‌ترین قطعات مورد استفاده در صنعت درب است در مقاله‌ای تحت عنوان «بررسی انواع جک آرام بند درب و تفاوت عملکرد آنها» شما مخاطبین عزیز شرکت فنی و مهندسی آسیا دُر را با آن آشنا کنیم، برای این که بدانید چه آرام بند برای درب شما مناسب است در ادامه با ما همراه باشید.
جک آرام بند به قطعه ای مکانیکی هیدرولیکی گفته می شود در بیشتر اوقات در قسمت بالای و انتهای درب نزدیک؛ به لولاها نصب می شوند که درب را به صورت کنترل شده ببندد و از آسیب دیدن آن جلوگیری کند. به طور کلی وظیفه فنر جک آرام بند این است که بعد از باز کردن درب توسط شخصی یا بعد از باز شدن خودکار آن، در زمان بسته شدن درب در انتهای حرکت با ایجاد تاخیر و کاهش سرعت درون سیلندر انرژی لازم برای به آهسته بسته شدن درب را فراهم و از کوبیدن درب جلوگیری کند.
اجزای جک آرام بند
جک آرام بند درب نفرو از اجزای مختلفی ساخته شده است که تک تک این اجزا، بر نحوه عملکرد آن تأثیرگذار هستند. موارد زیر اجزای آرام بند هستند.
- بدنه اصلی ( پوسته)
- پیستون
- فنر
- چرخ دنده و تجهیزات آن
- پیچ های تنظیم
آرام بند چگونه کار می کند ؟
اولین نکته ای که باید در مورد آرام بند ها بدانیم نحوه عملکرد این دستگاه است .قدرت هر آرام بند، توسط فنر فشرده و روغن داخل آن تامین می‌شود؛ فرایند تبدیل انرژی جنبشی به حرکتی در آرام بندهای هیدرولیکی، توسط فشار فنر به پیستون شیاردار ایجاد می‌شود. پیستون خود به یک چرخ دنده متصل است و در نهایت نیروی حاصل از آنها اهرم را به کار می‌اندازد و منجر به حرکت و بسته شدن درب می‌شود.
در گذشته اکثر آرام بندها از سیستم دو سرعته ساخته می‌شدند، اما پس از مدتی استفاده از این نوع آرام بند به دلیل محکم بسته شدن درب های با قفل برقی کله گاوی استفاده از این آرام بند برای این گونه درب ها با افت شدیدی روبرو شد. با توجه به وجود این مشکل در بسته شدن این گونه از درب ها که بر روی آن ها قفل برقی نصب شده است، آرام بندهای با سیستم سه سرعته وارد بازار شدند.
دسته‌بندی جک آرام بند بر اساس نحوه عملکرد آن
آرام بندها بر اساس نحوه عملکرد سرعت درب را دو مرحله یا سه مرحله را کنترل کرده و سپس اقدام به بسته نمودن درب می کنند . آرام بندها به دو دسته تقسیم بندی می شوند که در زیر به آن اشاره می کنیم .
اکثر آرام بندها، بصورت دو سرعته یا دو زمانه ساخته می‌شود که فقط در دو مرحله یا دو سرعت قابلیت تنظیم شدن برای بسته شدن درب را دارند. این نوع آرام بندها، عمومیت و محبوبیت بیشتری میان مصرف‌کنندگان دارند و بیشتر مواقع برای درب ضد سرقت یا درب چوبی اتاق ها و درب سرویس بهداشتی شرکت ها و درب فلزی ورودی ساختمان که قفل برقی زنجیری بر روی آن ها نصب شده است مورد استفاده قرار می گیرند.
در آرام بندهای سه سرعته، سیستم عملکرد اصلی را بصورت سه سرعته یا سه زمانه می‌سازند. آرام بند سه سرعته فنر آن یک ضربه یا شوک انتهایی نسبت به آرام بند دو سرعته دارد اما درعین‌حال قیمت بالایی نیز دارد و قیمت آرام بند سه سرعته معمولاً، 2 تا 3 برابر بیشتر از آرام بندهای دو سرعته است. از سوی دیگر این گونه آرام بندها قابلیت های بیشتری دارند و به همین علت آرام بند سه سرعته نسبت به آرام بند دو سرعته پیچ تنظیمات بیشتری نیز دارند که از نظر تنظیمات کمک بیشتری به آهسته بسته شدن درب های که قفل برقی کله گاوی بر روی آنها نصب شده می کنند.
دسته‌بندی جک آرام بند بر اساس پیچ های تنظیم
آرام بندها با توجه به پیچ های تتظیمات متفاوت به چند دسته تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی بر اساس تعداد پیچ های تنظیم موجود در آرام بند صورت می‌گیرد. قابلیت و آپشن های هر آرام بند با توجه پیچ های تنظیم گوناگون مشخص می‌شود که عوامل متعددی در تعیین عملکرد و کارایی آنها هستند.
انتخاب مناسب آرام بند بر اساس تعداد پیچ های تنظیمات، می‌تواند منجر به ایجاد امکانات زیادی برای آن شود و روی عملکرد آن تأثیر بگذارد. دسته‌بندی آرام بندها بر اساس این شاخص به‌صورت زیر است.
جک آرام بند مجهز به پیچ تنظیم کاهش سرعت (Swing Speed)
همه آرام بندها به این پیچ تنظیم (سرعت اول) مجهز می باشند و این پیچ تنظیم، سرعت بسته شدن درب از باز شدن کامل به داخل حدود 15 درجه تا بسته شدن درب را کنترل می کند.
جک آرام بند مجهز به پیچ تنظیم سرعت چفت شدن (Laching Speed)
همه آرام بندها نیز به این پیچ تنظیم (سرعت دوم) هم مجهز می باشند و این پیچ تنظیم، سرعت بسته شدن درب را تا زاویه 15 درجه را کنترل می کند.
جک آرام بند مجهز به پیچ تنظیم قدرت (Spring Tension)
این پیچ تنظیم از نوع آلنی می باشد و قدرت فنر آرام بند را برای سایز درب تنظیم می کند. این پیچ تنظیم، اندازه را با توجه به عرض درب تعیین می کند. امروزه بسیاری از درب ها در اندازه های غیر استاندارد ساخته می شوند و به وسیله این پیچ تنظیم می توانید کشش فنر را متناسب با اندازه درب تنظیم کنید.
جک آرام بند مجهز به پیچ تنظیم بک چک (Back Check)
سیستم بک چک توسط یک پیچ تنظیم مستقل انجام می شود. زمانی که درب با شدت و سرعت زیادی توسط اشخاص درحال تردد یا نیروی باد باز شود با تنظیم کردن این پیچ تنظیم می توان آسیب دیدگی آرام بند را که در اثر تماس با دیوار یا مانع مجاور به وجود می آید را کاهش داد و وجود سیستم بک چگ در آرام بند کمک بسیار زیادی به نرم باز شدن درب می کند.
جک آرام بند مجهز به پیچ تنظیم تاخیر در بسته شدن(Delayed Action)
همچنین بعضی از آرام بندها مجهز به یک پیچ تنظیم اضافی برای تأخیر در بسته شدن درب هستند. این پیچ تنظیم، درب را برای مدت زمان طولانی تری باز نگه می دارد تا افراد معلول بتوانند زمان بیشتری برای عبور کردن را داشته باشند.
برندهای معتبر جک آرام بند
گزه GEZE و دورما DORMA آلمان، ان اچ ان NHN ژاپن، ویرو VIRO ایتالیا، کینگ KING کُره، ریوبی RYOBI تایوان، تلسکو TELESCOو لینس LINCE اسپانیا از برندهای معتبر خارجی موجود در بازار هستند.
طول عمر جک آرام بند
طول عمر آرام بند درب نفرو بر اساس کشور شرکت سازنده متفاوت است. آرام بندهای ساخت کشورهای اروپایی همان‌طور که اشاره شد عمر طولانی‌تری دارند و آرام بندهای ساخت کشورهای چینی طول عمر کمتری دارند.
طول عمر آرام بند، موضوع مهمی است که نباید به آن بی‌توجه بود. آرام بندی که به پایان کارکرد خود نزدیک شده و ضعیف شده است، در نحوه بسته شدن و صدای ناشی از محکم بسته شدن درب تاثیر گذار است.
به طور عمومی توصیه می‌شود که در آرام بندهای هیدرولیکی هر سال چهار بار و یا هر فصل سال (بهار، تابستان، پاییز، زمستان) آرام بند خود را تنظیم کنید. البته این تعداد و دوره زمانی برای موقعی است که آرام بند در کارکرد معمولی خود بدون نقص کار کرده است. معمولاً بر روی درب های ورودی ساختمان، آرام بندهایی نصب شده اند که باز و بسته شدن درب زیاد می باشد بنابراین این رقم کاملاً فرق می‌کند و زمانی که یک آرام بند بر روی درب های داخلی ساختمان نصب شده باشد این میزان تعداد تنظیمات بسیار کمتر است.
چه زمانی باید جک آرام بند را تعویض کنیم؟
در ادامه قصد داریم بهترین زمان تعویض آرام بند را برای شما شرح بدهیم. همیشه به یاد داشته باشید که آرام بند جزو قطعات مصرفی ساختمان است و در فواصل زمانی معینی نیاز به تعویض دارد؛ اما این تعویض باید در زمان مناسب انجام شود. تعویض زودهنگام آرام بند فقط هزینه اضافی برای شما به همراه خواهد داشت و دیر عوض کردن آن باعث آسیب به درب یا اشخاص در ساختمان خواهد شد.
پیش از اتمام عمر مفید آرام بند، ممکن است با یکی از علائم زیر مواجه شوید؛ بنابراین برای اطلاع از زمان صحیح تعویض آرام بند بهتر است به این موارد توجه کنید و از طریق بررسی و مشاهده موارد زیر نیز می‌توان زمان تعویض آرام بند را تشخیص داد.
- روغن زدن از اورینگ بدنه اصلی
- آسیب دیدن پیچ های تنظیمات
- مناسب نبودن قدرت آرام بند با وزن درب
- مناسب نبودن آرام بند با سایز درب
سخن پایانی
به انتهای مقاله راهنمای بررسی انواع جک آرام بند درب و تفاوت عملکرد آنها رسیدیم؛ تردد ایمن با داشتن آرام بند زمانی محقق می‌شود که تمامی اجزا و عناصر درب و آرام بند در سلامت کامل باشند، سرویس‌ها و تنظیمات آن منظم و مرتب انجام شوند. پیچ تنظیم کاهش سرعت یکی از مهم‌ترین اجزاء فنی آرام بند است و نقش مهمی را برعهده دارد. لازمه برخورداری از یک آرام بند مطمئن و قدرتمند، استفاده از سایز و وزن مناسب آن با درب مورد نظر است.
آرام بندهای مختلفی در بازار وجود دارند که با توجه به نوع جنس و ابعاد درب استفاده می‌شوند و انتخاب جک آرام بند با سیستم دو سرعته یا جک آرام بند با سه سرعته آنها نیز به توجه نوع قفل برقی در موقعیت‌های مختلف وابسته است. به یاد داشته باشید که استفاده از آرام بند نامرغوب و عملکرد نا مناسب آن، می‌تواند علاوه بر هزینه تعمیر و تعویض قطعات، آلودگی صوتی و خطرات جدی را برای درب و سایر ساکنیان آن ساختمان را به همراه داشته باشد.